زریا

۱) باز بازانی  یا  « بازی پرش»

نحوه برگزاری بازی: بازی پرش یا « باز بازانی» معمولا" میان دو نفر یا چند نفر در میدانی وسیع روی خاک نرم یا چمن نرم به دو صورت اجرا می شود:

اول – بصورت ایستاده و بدون دور خیز، به این شکل که افراد شرکت کننده در یک خط مشخص شده می ایستند، سپس یکی پس از دیگری روی ان خط کشیده شده پای خود را به هم می چسبانند و با قدرت هر چه تمام می پرند، در آخر پرش هر کدام بیشتر باشد برنده محسوب می گردد.

دوم- در این حالت افراد شرکت کننده ابتدا یک خط می کشند، سپس هر یک با حالت دور خیز از اول آن خط با برداشتن سه گام بلند می پرند. در پایان هر کدام بیشتر پریده باشد برنده محسوب می شود.

این نوع « سه باز» که در گذشته میان کودکان و نوجوانان و جوانان در مناطق کردنشین بخصوص منطقه ی لیلاخ بسیار رایج و متداول بوده و اکنون نیز در بیشتر روستاها و شهرها و حتی کشورها اجرا می شود تا آنجایی که به صورت یکی از بازی های رسمی بین المللی درآمده و به عنوان یکی از بازی های سالیانه المپیک تحت عنوان « پرش سه گام» در جهان مطرح است.

2) بوقه ملی

این بازی بیشتر در شب نشینیها و شبهای مراسم عروسی و تجمع های دوستانه به عنوان مسابقه قدرت نمایی و ابراز استقامت و استواری میام کودکان و نوجوانان انجام می شود.

شیوه برگزاری : به این صورت است که در میان حاضرین، دو نفر بصورت داوطلبانه آماده ی برگزاری آن می شوند، سپس طنابی را که دو سر آن به هم وصل شده است می آوردند و هر دو شرکت کننده رو به روی  هم می نشینند و پای خود را به طرف همدیگر دراز می کنند و سپس هر کدام سر طناب به هم بسته شده را دور گردن خود می اندازند و سینه پای خود را به سینه پای یکدیگر می چسبانند و در جلوی چشم تماشاچیان با قدرت هر چه تمامتر یکدیگر را به طرف خود می کشند، هر شخصی که مقاومت خود را زودتر از دست بدهد و به سمت طرف مقابل کشیده شود بازنده و حریف کشنده نیز برنده محسوب می گردد. این بازی در گذشته بسیار بیشتر در میان جوانان و نوجوانان رایج بوده ولی در حال حاضر به علت آسیب های که برای گردن دارد کمتر اجرا می شود.

3) پاچه شه­لی  یا  « قل قلان»

این بازی بین دو نفر و در زمینی نسبتا" بزرگ و هموار برگزار می شود و نیازی به وسیله ندارد.

چگونگی برگزاری بازی : در این بازی دو بازیکن در میدان وسیع و مسطحی با فاصله حدود دو الی سه متر در مقابل هم قرار می گیرند و هر یک از پشت، پنجه پای خود را می گیرند و روی یک پا می ایستند، سپس در یک زمان و لی لی کنان به طرف هم حمله ور می شوند و یا شانه با پای خم شده به یکدیگر ضربه می زنند، و هر کدام از طرفین که زودتر در اثر ضربه ی طرف مقابل به زمین بخورد یا دست از پایش رها شود با زنده اعلام می شود.

 این بازی در گذشته و در عصر حاضر  میان کودکان و نوجوانان کم و بیش متداول و رایج  بوده و می باشد.

4) توپ قال

 این بازی به صورت دسته جمعی اجرا می شود و مخصوص کودکان زیر 15 سال است. در این بازی افراد شرکت کننده به دو دسته مساوی تقسیم می شوند و غالبا" هر دسته چهار یا پنج نفر است. ابتدا سر گروهها دو دسته برای تصاحب توپ قرعه می اندازند و آنکه برنده شد، توپ را در اختیار می گیرد.

نحوه اجرای بازی: در این بازی که در محلی صاف و هموار اجرا می شود . بچه ها در دو طرف میدان بازی دو خط موازی به عنوان محدوده بازی رسم می کنند و دو نفر از اعضای آن دسته ای که توپ را در اختیار دارند در پشت این خط ها قرار می گیرند و گروه دیگر در بین خط، سپس آنهای که بیرون از خط هستند توپ را به سمت افراد حاضر در میدان بازی می اندازند. اگر توپ  به آنها بخورد، از دور بازی حذف می شوند و اگر موفق به گرفتن توپ شوند یک گل یا امتیاز می گیرند. بازی به همین شیوه ادامه می یابد تا فقط یک نفر در میدان بازی بماند. و در این هنگام دسته ی آغا کنده بازی فقط حق دارند از هر دو طرف وی هم رفته 10 بار توپ را به سمت آن یک نفر پرتاب کنند. اگر توپ در طی این ده بار به آن یک نفر بخورد بازنده و در غیر این صورت برنده به حساب می آید. لازم به تذکر است که این نکته گفته شود که افرادی که گل بدست می آورند باید به تعداد گل هایشان توپ با آنها برخورد کند تا از دور بازی حذف بشوند.

5) چوزان

این بازی به دو صورت انجام می شود یکی به نام « دوازده ریز» و دیگری به نام « سه ریز».

 الف- دوازده ریز: چوزان دوازده ریز میان دو نفر بصورت زیر انجام می شود:

ابتدا دو بازیکن جدول مربوط به آن را روی مقوایی با قلم رسم می کنند و یا به کمک گچ و زغال روی زمین صاف می کشند، سپس هر یک از دو بازیکن دوازده سنگ ریزه یا مهره ی مشابه با رنگهای متفاوت جمع آوری ( آماده) می کنند، سپس یکی از آنها به قید قرعه یا داوطلبانه یکی از مهره های خود را در یکی از تقاطع خطها قرار می دهد و به دنبال او نفر بعدی هم یکی از مهره های خود را در نقطه یا تقاطع مخالف می گذارد. به همین ترتیب قرار دادن مهره ها را ادامه می دهند و هر کدام می کوشد مهره های خود را زودتر در یک خط مستقیم ردیف و یا به اصطلاح «چوز» کند و یکی از مهره های طرف مقابل را ساقط کند سرانجام هر کدام که زودتر مهره های خود را بعد از چیدن در خطوط مستقیم ردیف کرد و طرف مقابل را در تنگنا قرار داد و راه فرار مهره های او را بست می گوید: « چوز» یا «ریز» به این وسیله برنده محسوب می شود.

ب- سه ریز : این بازی هم میان دو انجام می شود و درست مانند بازی دوازده ریز ابتدا جدول مربوط به بازی را روی مقوا یا زمین صاف رسم می کنند سپس هر کدام از طرفین سه ریز یا چیزی دیگری به عنوان مهره در دست خود می گیرند. اول یکی از آنها داوطلبانه نخستین مهره خود را در تقاطع قرار می دهد، سپس هر کدام سعی می کنند مهره های خود را در خط مستقیم ردیف یا « چوز» کنند و مهره های طرف مقابل را از جریان بازی ساقط کنند چون با هر چوز شخصی که چوز می کند یکی از مهره های طرف مقابل را به دلخواه از جریان بازی کنار می گذارد. هر کدام که زودتر طرف مقابل را در تنگنا قرار دهد و راه مهره هایش را ببندد و یا چوز کند برنده محسوب می شود.   

بازی چوزان چه در گذشته و چه در حال حاضر محدودیت سنی ندارد و به عنوان یک بازی سرگرم کننده در اوقات فراغت میان جوانان، میانسالان و بزرگسالان در تمام فصول اجرا می شود.

6)  چیشته کولانی

این بازی و سرگرمی بیشتر در میان دختر بچه های زیر 15 سال انجام می شود.

شیوه ی بازی: برای انجام این بازی چند نفر دختر بچه در خانه یا خارج از خانه دور هم جمع می شوند و به آشپزی مصنوعی و غیر واقعی، و گاهی هم با لوازم واقعی خوراک می پرند. به گونه ای در ظرف های متعدد و کوچک خیالی و ساختگی و یا حقیقی به مهمان داری مصنوعی خود را مشغول می سازند. یکی مسئولیت آشپزی ، دیگری تهیه چای را به عهده می گیرد و بعضی به هم به پذیرای و چیدن ظروف و لوازم خوردنی ها و نوشیدنی ها  مشغول می شوند، و بدین وسیله با ابتکار و نوآوری و یا با تقلید از اعمال بزرگترهای خانه هوش و استعداد خود را شکوفا می سازند و میزان توانایی خود را در رابطه با مهمان نوازی و تهیه غذاهای مرسوم می آزمایند.

7) خوکه ملی

این بازی نیز شبیه به بازی « بوقه ملی» می باشد به این معنی که در شب نشینی ها و محافل دوستانه و در میان حاضرین به عنوان مسابقه ی قدرت نمایی و ابراز استقامت انجام می شود. این بازی را بیشتر جوانان و نوجوانان انجام می دهند.

شیوه اجرای بازی : به این شکل است که در میان حاضرین دو نفر داوطلبانه آماده ی برگزاری آن می شوند، سپس طنابی را به طول تقریبا" شش متر می آورند و دو سر آن را بهم گره می زنند و به دنبال آن هریک از آن دو شرکت کننده، پشت به هم یک سر طناب به هم بسته شده را دور گردن خود می اندازند و دو دست و پای خود را روی زمین می گذارند و هر کدام طرف مقابل را از پشت و با قدرت هر چه تمامتر به طرف خود روی زمین می کشد ، سپس هر کدام که زودتر مقاومت خود را از دست داد و به سوی طرف دیگر کشیده شد، بازنده و طرف مقابل برنده محسوب می شود

 8)« زوران»  یا  کشتی

روشن و آشکار است که « زوران»  یا کشتی به عنوان  یک ورزش سالم و سازنده یکی از رایج ترین بازی های محلی ایران و مناطق کردنشین بخصوص منطقه لیلاخ است و سابقه و قدمت تاریخی دیرینه ای دارد و نماینگر میزان قدرت بدنی و حس مقاومت و پیروزی در مقابل حریف می باشد.

نحوه برگزاری کشتی یا زوران: به این صورت است که در میدان نرم و مسطحی ، میان دو نفر و به دو روش برگزار می شود و تماشاچیان دایره وار دور آنها حلقه می زنند و هر کدام کشتی گیر خود را تشویق می کنند.

صورت اول: در این نوع از زوران یا کشتی دو کشتی گیر نخست قرار می گذارند که آیا کشتی همراه با پشت پا زدن، یا به اصطلاح « یا چه قلی» باشد یا خیر؟ اگر بدونه پاچه قلی باشد دو کشتی گیر سینه به سینه ی هم قرار می گیرند و با دستان خودشان یا کمربند همدیگر را می گیرند و کشتی آغاز می کنند و هر کدام  که زودتر بر زمین بخورد اگر چه پشت و شانه هایش با خاک تماس پیدا نکند ، بارنده و طرف مقابل برنده محسوب می شود.

صورت دوم: این نوع کشتی یا زوران همراه با پشت پا زدن ( پاچه قلی) می باشد.یعنی مثل همان کشتی نوع اول ابتدا با دو دست خود شال کمر همدیگر را می گیرند و کشتی را شروع می کنند. سپس هر کدام به هر طریق ممکن خواه با تک پا زدن، یا پا را به دور  پای حریف پیچاندن و یا بدونه آن ، که طرف مقابل را بر زمین زند برنده محسوب می شود.

لازم به توضیح است که کشتی آنان در هر دو صورت فوق باید به گونه ای برگزار شود که در سراسر آن دست هیچ کدام از شال کمر دیگری رها یا جدا نشود، همچنین شخص بازنده در هر دو صورت لازم نمی کند که شانه هایش مماس با زمین گردد، بلکه به محض خوردن پشت یا پهلوی او بر زمین به هر طریقی که باشد بازنده محسوب می گردد. اما اگر پهلو یا شکم هر دو کشتی گیر هم زمان و به طور مساوی بر زمین بخورد. هیچ کدام از آنها برنده یا بازنده محسوب نمی گردد. زوران بیشتر در مراسم عروسی یا در میان دوستان جوان و سایر گروههایی دسته جمعی برگزار می شود.

9) هه لوکان

این بازی نیز مانند اکثر بازی های محل دیگر به صورت دسته جمعی، میان کودکان و نوجوانان  به محوطه ای باز و زمینی صاف و هموار اجرا می شود.

شیوه اجرای بازی: برای انجام این بازی معمولا" دو یا سه نفر دور هم جمع می شوند آنان ابتدا دو تخته سنگ صاف که تقریبا" 10الی20 سانتی متر ارتفاع داشته باشند می آورند و آنها را به صورت موازی و با فاصله روی زمین قرار می دهند و تکه چوبی را به طول 30 سانتی متر یا کوچک تر که اصطلاحا" «هه لوک» نامیده می شود به صورت افقی روی سنگ ها قرار می دهند، سپس از میان افراد شرکت کننده در بازی یک نفر به قید قرعه بازی را شروع می کند به این صورت که ؛ یک چوب دستی که طول آن حدودا" به یک متر ی رسد در دست می گیرد و با آن هه لوک را به هوا پرتاب می کند و در همان حال به هه لوک معلق در هوا ضربه ای می زند تا هه لوک از محوطه ای که سنگ ها قرار دارند دور شود. سپس هه لوک هر کجا که بیفتد، فرد آغاز گر بازی به آنجا می رود و با چوب دستی خود به یک طرف هه لوک افتاده شده روی زمین ضربه می زند تا هه لوک به هوا بلند شود و مجددا" به ان ضربه ای بزند تا دورتر شود، او این حرکت را سه مرتبه پشت سر هم تکرار می کند و بار سوم هه لوک هر کجا که بیفتد باید سایر اعضای شرکت کننده در بازی هر کدام یک بار از محل هه لوک تا جای که سنگ ها قرار دارند به فرد آغاز کننده ی بازی کولی بدهند. بعد از اینکه نوبت نفر اول تمام شود نوبت به نفر دوم می رسد و او نیز به همین ترتیب بازی را ادامه می دهد تا نوبت به همه ی افراد حاضر در بازی برسد و اصطلاحا" دور تمام شود. این بازی چه در گذشته و چه در زمان حاضر به عنوان یک بازی پر طرفدار که نیاز به دقت و سرعت بالای دارد انجام می شود.

10) « میر ده زمه»  یا  مسابقه سنگ بزرگ

برای انجام این بازی جوانان و نوجوانان دور هم جمع می شوند و برای تعیین میزان قدرت و توان بدنی خود با بلند کردن سنگ بزرگی یا « میرده زمه» با هم مسابقه می دهند . به این شکل که در ابتدا سنگ بزرگی را به عنوان « میرده زمه»  در نظر می گیرند و سپس کیفیت و چگونگی بلند کردن آن را از سطح زمین مشخص می کنند به این شکل که قرار می گذارند که آن را فقط از سطح زمین بکنند، یا اینکه آن را تا روی زانوی خود بالا بیاورند یا حتی گاهی شرط می کنند که آن را تا روی سینه خود بالا بیاورند و سپس از روی شانه ی خود به پشت پرتاب کنند یا بیندازند . طبق این قوانین و مقررات شرکت کنندگان یکی  پس از دیگری به ترتیب به بلند کردن سنگ یا « میرده زمه» می پردازند، و در پایان قدرتمنترین و رکورد دارترین آنان به عنوان برنده مشخص می شود.

11) گوروا بازی

این بازی از گذشته بسیار دور متداول بوده و دارای سابقه ی دیرینه می باشد و اکنون نیز با همان شیوه گذشته در میان جوانان و افراد میان سال رایج است و طرفداران زیادی دارد.

شیوه بازی: معمولا" جوراب بازی یا « گورا بازی» به صورت دسته جمعی و به هنگام شب نشینیها و یا در مراسم عروسی و.... انجام می شود. به این شکل که افراد شرکت کننده تعداد  ده جوراب یا کلاه پشمی آماده می کنند و آنها را دایره وار یا فاصله مشخصی روی فرش می چینند، ( در گذشته بیشتر روی کرسی) سپس به دو دسته مساوی تقسیم می شوند و باتفاق هم تعداد امتیاز لازم برای برنده شدن را بر مبنا صد یا بیشتر در نظر می گیرند و به دنبال آن به وسیله پرتاب سکه یا به اصطلاح « شیر یا خط» گروه شروع کننده را مشخص می کنند و یا اینکه یکی از افراد دو گروه سکه را زیر دو جوراب می گذارد، اگر طرف مقابل با برداشتن یک  جوراب سکه را یافت بازی را در دست می گیرد ، در غیر این صورت خود گروه آن فرد گرداننده ی سکه بازی را شروع می کنند به این ترتیب : که یک نفر از آنها سکه را در کف دست خود می گیرد و با حرکات منظم و روش خاصی دست خود را از زیر تک تک جورابها عبور می دهد و به شکل ماهرانه ای سکه را در زیر یکی از آنها می گذارد، سپس ساکت می نشیند، به دنبال آن گروه مقابل که به وقت حرکت دست او را زیر نظر داشته اند.  هر کدام مطابق حدس و هوش می گویند که سکه زیر کدام جوراب قرار دارد، بعد از تبادل نظر ، اولین جوراب را که به احتمال قوی سکه زیر آن قرار دارد را به عنوان به اصطلاح « گل اول» بلند می کنند. اگر سکه در زیر آن باشد برنده محسوب می شوند و به تعداد جوراب ها ده امتیاز کامل می گیرند ، ولی اگر سکه زیر آن نباشد امتیازی بدست نمی آورند، بلکه همچنان حدسیات خود را ادامه می دهند و با دقت و احتیاط کامل بقیه جورابها را یکی پس از دیگری با گفتن کلمه « قت» یعنی خالی و به قصد پوچ بودن برمی دارند.

اگر سکه در زیر یکی از جوراب های به اصطلاح « قت» شده نباشد به همان ترتیب عمل« قت » شدن ادامه می یابد تا زمانی که فقط دو عدد جوراب باقی بماند . در این صورت فرد « قت» کننده یکی از آن دو جوراب باقی مانده را به نام « گل دوم» بلند می کند اگر سکه در زیر آن باشد دو امتیاز می گیرد، چون فقط دو جوراب باقی مانده است و بازی را نیز در دست می گیرد ، اما اگر سکه زیر آن نباشد دو امتیاز نصیب گروه گرداننده سکه می شود و بازی همچنان در دست آنان می ماند و دور دوم را شروع می کنند.

در هر دور از بازی ، طرف مقابل فقط حق دو گل دارد و این اختیار را دارد هر وقت که خواست یکی یا هر دو گل را به دنبال هم انجام بدهد، پس اگر اولین جوراب را برداشت و سکه زیر آن بود تمام ده امتیاز را می گیرد و بازی از دست طرف مقابل خارج می شود و بدست او می افتد، ولی اگر در زیر آن نبود بازی را ادامه می دهد و می تواند به دنبال گل اول، بلافاصله دومین جوراب را نیز به عنوان « براگل» بردارد، اگر سکه زیر آن بود باز ده امتیاز کامل را می گیرد و اگر سکه زیر آن نبود دیگر حق ادامه بازی را ندارد و ده امتیاز نصیب گروه گرداننده می شود و بازی به همین شیوه ادامه می یابد......

12) کیلان

این بازی نیز به صورت دسته جمعی و میان چند نفر از افراد جوان و نوجوان به صورت فردی و یا در صورت زیادی بودن تعداد نفرات بصورت گروهی انجام می شود.

شیوه اجرای بازی : این بازی به این شکل انجام می شود که دو نفر یا چند نفر در میدان نسبتا" وسیع و مسطحی دور هم جمع می شوند و به اجرای آن می پردازند اگر شرکت کنندگان چند نفر باشند به دو دسته مساوی تقسیم می شوند، سپس به فاصله ده متری یا بیشتر مقابل هم قرار می گیرند. و هر دسته به تعداد نفرات خود سنگ مستطیلی شکلی به نام به اصطلاح « کیل» روی زمین نصب می کنند، بعد هر یک سه سنگ به ترتیب به سوی سنگ های نصب شده پرتاب می کنند، هر کدام که سنگ طرف مقابل را به زمین بیندازد برنده محسوب می شود و می رود از کنار سنگ افتاده شده بر زمین سوار بر دوش صاحب سنگ می شود تا می رسد به کنار سنگ خودش ، سپس نوبت به پرتاب دسته دوم می رسد تا به همان ترتیب هر یک سه سنگ به سمت سنگهای نصب شده ی طرف مقابل خود بیندازد و اگر سنگ های نصب شده ی آنها را بر زمین انداختند، برنده محسوب شده و سوار بر دوششان می شوند و بازی را به همین ترتیب تا هر اندازه که بخواهند ادامه می دهند. لازم به یادآوری است که این نکته گفته شود که در این بازی فرقی نمی کند که کدام دسته ابتدا بازی را شروع کنند.

13) کول کوله کی

شیوه اجرای بازی: این بازی غالبا" در شب و به صورت دسته جمعی و گروهی در هوای مناسب انجام می شود، به این صورت که عده ای از جوانان در شب دور هم جمع شده و به دو دسته تقسیم می شوند، سپس به قید قرعه دسته ای بر دوش دسته دیگر سوار می شوند و در کوچه های آبادی راه می افتن تا اینکه به شخص عابری می رسند و یا در دم خانه کسی می ایستند و صاحب خانه را صدا می زنند: آیا سواره سوار یا پیاده سوار؟ در این هنگام اگر فرد عابر و یا صاحب خانه در جواب آنان بگوید : سواره سوار، آنان همچنان به راه خود ادامه می دهند، اما اگر در جواب بگوید: پیاده سوار، بلافاصله افراد سوار پیاده می شوند و این بار افراد پیاده بر دوش آنان سوار می شوند، و این این کار را تا جایی ادامه می دهند که خسته شوند و به اتفاق هم به بازی خاتمه می دهند. این نوع بازی هم مانند اکثر بازی های محلی منطقه در گذشته میان افراد نوجوان  و جوان بسیار و معمول و رایج بوده است اما در حال حاضر به ندرت انجام می شود و در حال فراموش شدن است.

14) کول پرکی  یا  که لا و فرکی

شیوه بازی: این بازی نیز همانند اکثر بازی های دیگر در میدانی صاف و مسطح اجرا می شود، به این ترتیب که افراد شرکت کننده به دو دسته تقسیم می شوند، سپس یک دسته از آنها به قید قرعه دایره وار حلقه می زنند و دست در دست یکدیگر قفل می کنند و یک نفر از آنان به عنوان مدافع و نگهبان به دور حلقه می چرخد، و افراد دسته ی دوم که دور آنها قرار می گیرند. هر کدام می کوشند با سرعت به کول یکی از افراد حلقه زده بپرد و سوار بر دوش او شود. اما شخص مدافع مانع این کار می شود و می کوشد در حین حمله با لگدو به شخص مهاجم بزند پس اگر پنجه پایش  به مهاجم بخورد فرد مهاجم فوری اخراج و از ادامه ی بازی محروم می گردد.سپس فرد نگهبان به همین ترتیب افراد حمله کننده را یکی پس از دیگری که برای سوار شدن بر افراد حلقه زده حمله می کنند می زند و از ادامه ی بازی حذف شان می کند. سپس نوبت حلقه زدن دسته ی دوم می شود تا دسته ی اول جهت سوار شدن بر آنان به سرعت و در فرصت مناسب حمله ببرند و سوار بر دوششان شوند و فرد مدافع آنان نیز مانع این کار بشود. و در اثر لگد زدن به تک تک آنها یکی پس از دیگری همچون دسته ی اول از بازی اخراج و محروم شوند و به این ترتیب بازی خاتمه می یابد.

این بازی در گذشته میان کودکان و نوجوانان زیر 15 سال بسیار رایج بوده است و به عنوان یک بازی سرعتی در حین حمله و گریز به حساب می آمده این بازی در حال حاضر کمتر اجرا می شود و در حال فراموشی است.

15) سه باز   یا  « که وشه ک»

نحوه برگزاری این بازی به این شکل است که در میدانی وسیع و مسطح و در زمین نرم و یا پوشیده شده از گیاه در میان بیشتر از دو نفر انجام می شود، به این صورت که یکی از افراد شرکت کننده به قید قرعه و یا داوطلبانه در محل مشخصی خم می شود به نحوه که کف دو دست خود را روی دو زانویش می گذارد، سپس سایر افراد شرکت کننده به ترتیب اولویت و طبق مقررات خاصی یکی پس از دیگری با گذاشتن دو دست بر روی پشت او می پرند، نفر اول که اصطلاحا" به او « سه ر مه لا» گویند، نخست از روی پشت او می پرد و در هر جا فرود آید شخص خم شده در محل فرود آمدن او قرار می گیرد و افراد شرکت کننده ی بعدی به ترتیب با گذاشتن دست بر روی پشت او می پرند، بازی به همین منوال ادامه می یابد و شخص خم شده هر بار در محل فرود آمدن نفر او، یا به اصطلاح « سه رمه لا» می ایستد تا اینکه از جای اولیه خود فاصله نسبتا" زیادی پیدا می کند. به طوری که پریدن از روی او دشوار می شود، طبق مقررات بازی افراد شرکت کننده در دو یا سه مرحله از ابتدای خط اولی یک بار می پرند و هر جا که فرود آمدند از همان جا با حالت دور خیز بر روی پشت فرد خم شده با گذاشتن دست بر پست او از روی پشتش می پرند، هر کدام از افراد شرکت کننده که نتوانست از روی پشت او  بپرد بازنده محسوب می شود و باید به جای فرد خم شده ی اولی خم شود تا دیگران مجددا" از اول بر روی او بپرند، طبق مقررات بازی، فرد خم شده قبلی ؛ که این بار به نام « قره» در آخر همه بر روی او می پرد تا بار دیگر بازنده نشود.

سپس بازی به همین ترتیب ادامه می یابد تا سرانجام یکی یکی بازنده شوند. این بازی در گذشته بیشتر میان دانش آموزان « طلاب دینی» رایج بوده است. اما امروز به مانند گذشته کم و بیش در میان کودکان، جوانان و نوجوانان اجرا می شود .

16) خول خولان

این بازی که بیشتر جنبه ی تفریحی و سرگرمی می دارد به چند طریق انجام می شود و ابزار لازم برای انجام آن عبارتند از : خلخول، قه مچی و ریسمان

خود « خولخول» از چوب خشک و محکم از قبیل: چوب گردو، سنجد و.... که توسط نجار یا افراد خبره و ماهر در این بازی به دو شکل و در اندازه های متفاوت ساخته می شود یکی به شکل مخروط و به طول تقریبا"cm6 و قطر انتهای سر آن cm5 می تراشند به گونه ای که نوک آن باریک و تیز و ته آن پهن و مسطح می باشد ، این نوع خلخول را اصطلاحا" « که رخول» می گویند.

شیوه بازی با « که رخول» : ابزار لازم برای این بازی ، خود « رکه رخول» و چوبی است به نام « قه مچی» . این چوب نسبتا" باریک و به طول 50 سانت است که فرد بازیکن تکه ای پارچه یا اندکی طناب بافته شده از جنس پشم به طول 20 سانت و به صورت رشته رشته درآمده را به سر آن چوب می بندد، سپس طناب رشته رشته شده را به دور « که رخول» می پیچد و آن را با همان حالت بر روی زمین اندکی پرتاب می کند تا که رخول به چرخش دراید، به دنبال آن فردی که قه مچی را بدست دارد، بلافاصله و پشت سر هم « که رخول» را می زند و از این طرف به آن طرف می راند، این نوع بازی بیشتر در پشت بامها و یا جاها مسطح و بسیار صاف و سفت به وسیله کودکان و نوجوانان زیر 15 سال اجرا می شود.

نوع دوم خولخولان که اصطلاحا" « ته خول» یا « گیزگیزه» نام دارد: این نوع خول خول نیز همچون « که رخول» در اندازه های متفاوت و به شکل های مختلف ساخته می شود که طول آن حدود 8 سانت و قطر بدنه آن نیز 6 سانت می باشد و آن هم مانند که رخول از چوب خشک و محکم درختانی مانند؛ گردو و سنجد ساخته می شود و بدنه آن معمولا" قطور دایره ای است، و گاهی هم وسط آن را سوراخ می کنند و در ابتدای نوک آن به اندازه ی نیم سانت یا کمتر بریده گی ایجاد می کنند و غالبا" میخ یا میله باریک و کوتاهی از جنس فلز در جای بریده گی می گذارند تا سرعت و مقدار چرخش آن بیشتر و طولانی تر باشد.

شیوه بازی با « ته خول» یا « گیزیگزه» : شیوه بازی با این نوع خولخول به این شکل است که فرد بازیکن ریسمان و یا نخ محکمی به طول تقریبا" 1 متر می آورد و یک سر آن را در ابتدای بریده گی به دور بدنه ته خول می پیچد و سر دیگر آن را به دور انگشت  سبابه می پیچد، سپس به کمک انگشت سبابه و دور انگشت شست و میانه ته خول را به زمین می کوبد .

در این حال ته خول به محض برخورد به سطح زمین در جای خود باسرعت بسیار در جای که فرود آمده به چرخش درمی آید . این نوع بازی هم بیشتر در پشت بام ها و جاهای بسیار صاف و سفت اجرا می شود به کونه ای که ته خول در یک نقطه ثابت به مدت زیادی به دور خود می چرخد. لازم به ذکر است که به علت اینکه در بدنه ته خول سوراخ یا کنده کاری ایجاد می شود به هنگام چرخش صدای گیزگیزه ویژه ای بر می خیزد که بسیار جالب و شنیدنی است به همین خاطر است که به آن « گیز گیزه» می گویند. بازی خولخولان بیشتر جنبه تفریح و سرگرمی دارد به گونه ای که به فرد بازیکن نشاط و تقویت جسمی و روحی بسیاری می بخشد. این بازی بیشتر میان افراد زیر 15 سال انجام می شود . و در حال حاضر نسبت به گذشته کمتر اجرا می شود.........

با تشكر از آقاى ( امیر صادقی)